به نقل از وبگاه «وعده صادق»: ادیان الهی و به خصوص دین مقدس اسلام، سرشار از مطالب دقیق علمی بوده و حتی مومنان را به علم آموزی  تشویق کرده اند. در این میان، کتاب مقدس قرآن که بدون کم و کاست، سخنان خداوند متعال را در خود جای داده است، در اولین دقایق و اولین شب نزول وحی به حضرت محمد (ص)، از قلم و خواندن و تعلیم سخن می گوید:

کتاب عزیز قرآن، علاوه بر این که بارها مومنین را به علم آموزی تشویق کرده است، خود نیز حاوی نکات علمی بسیار دقیقی است که خصوصاً در حیطه ی علوم تجربی، اعجاب آور می باشد.

برای بیان روشن تر این مطلب، یک نمونه از این نکات علمی را که جنبه های اعجاز قرآن را نشان می دهد، بیان می‌نماییم:

در آیات ابتدایی سوره ی روم، خداوند حکیم دو نمونه از معجزات گرانقدر خود را جای  داده  است.  یکی  از  این  معجزات،  مربوط  به  پیشگویی  تاریخی  بوده  و معجزه ی دیگر، مربوط به علوم زمین شناسی می باشد. قبل از توضیح بیشتر، بهتر است که نگاهی به این آیات بیندازیم:

 

در اکثر سوره هایی که با حروف مقطعه آغاز می شوند، خداوند بلافاصله از عظمت قرآن سخن می‌گوید؛(466) اما در سوره ی روم، بلافاصله  به  جنگ  ایران و  روم پرداخته شده است؛ این مطلب می تواند ما را به این نکته راهنمایی کند که احتمالاً در داستان جنگ ایران و روم، معجزات و نکاتی وجود دارد که عظمت قرآن و خالق آن را نشان می دهد؛(467) بنابراین با این مقدمه، با پشتوانه ی  بیشتری می توانیم به بررسی معجزات قرآن در این آیات بپردازیم. 

در  آیات  1 تا 4  سوره ی  مبارکه ی  روم،  دو  معجزه ی بزرگ دیده می شود:

1)  اولین معجزه، مربوط به پیشگویی قرآن درباره ی یک حادثه ی تاریخی است. بدین ترتیب که خداوند در این آیات، خبر از پیروزی روم در جنگ با  ایرانیان می دهد.

آیات ابتدایی سوره ی روم، در زمان حضور پیامبر گرامی اسلام در مکه و در حدود سال 620 میلادی (6 سال بعد از اولین جنگ بزرگ ایران و روم شرقی در منطقه ی اورشلیم (بیت المقدس)) نازل شد. جنگ مذکور بین ایران و روم شرقی (بیزانس) در سال 614 میلادی به وقوع پیوست که در اثر آن، شهر اورشلیم (بیت المقدس) و سرزمین های زیادی از منطقه ی شامات و فلسطین به دست دولت ایرانی ساسانی افتاد.(468) جنگ سال 614 میلادی، از جنگ های مشهور تاریخ است؛ زیرا به دنبال فتح اورشلیم به دست ایرانیان، صلیب مقدس نیز به دست ایرانیان افتاد و آن ها این صلیب را به عنوان غنیمت جنگی با خود به ایران بردند.(469) (صلیب مقدس، صلیبی است  که بنابر اعتقاد مسیحیان، حضرت عیسی (ع) بر روی آن به صلیب کشیده شدند و پس از مرگ به آسمان عروج کردند.(470) البته مسلمانان به این صلیب و مرگ حضرت عیسی (ع) اعتقاد ندارند، بلکه اعتقاد دارند که خداوند حضرت  عیسی (ع) را به صورت زنده عروج داده است.)

بعد از جنگ سال 614 میلادی، اکثر کشورها نابودی حکومت روم شرقی  (بیزانس) را که یکی از ابرقدرت های آن زمان بود، حتمی می دانستند؛ زیرا قبل از فتح اورشلیم نیز رومیان بیزانسی، شکست های متوالی و متعددی از ایرانیان  خورده  بودند  و  سرزمین های  زیادی  از  روم،  به  دست  ایرانیان افتاده بود.(471)

اما خداوند متعال، برای امیدواری دادن به مسلمانان که در آن هنگام، دوران سختی را پشت سر می گذاشتند، پیشگویی‌ای انجام داد تا مسلمانان را بیشتر به آینده امیدوار کند.

آیات ابتدایی سوره ی روم، در اواخر حضور پیامبر در مکه (مصادف با 620 میلادی)، نازل شده است(472) و در آن وعده داده شده که روم، علیرغم شکستی که از ایران خورده بود،  در  کمتر  از  10 سال (3 تا 9 سال) بر ایران پیروز خواهد شد.(473) در  ادامه  نیز بیان شده  که مومنین با  تحقق  این  وعده  و  پیشگویی  خوشحال  خواهند شد و به آینده ای روشن برای اسلام، امیدوار خواهند گشت.

بعد از نزول آیات مذکور، مشرکین مکه، پیامبر و مسلمانان را مسخره نموده و پیشگویی قرآن را دروغ دانستند. اما گذر زمان، چیز دیگری را نشان داد.
بدین صورت که  در  سال  627  میلادی  (7  سال  بعد  از  نزول  آیات  ابتدایی سوره ی  روم)، رومیان شکست سختی را در منطقه ی نینوا بر ایرانیان تحمیل نمودند. به نحوی که ایرانیان از ترس شکست های بیشتر، صلحی را با روم شرقی منعقد نمودند که بنابر مفاد آن، ایرانیان مجبور شدند از متصرفات قبلی خود عقب نشینی نموده و صلیب مقدس را به اورشلیم بازگردانند.(474) بدین ترتیب با تحقق این وعده‌ی قرآن، مومنین شاد گشته و به وعده های دیگر خداوند متعال از جمله پیروزی اسلام در آینده نیز امیدوار شدند.
 

2)  دومین معجزه ای که در آیات ابتدایی سوره ی روم وجود دارد، بعد از گذشت 14 قرن از نزول قرآن، و به دنبال اختراع وسایل پیشرفته ای همچون ماهواره، کشف شد.

این معجزه، امری مربوط  به  علوم  طبیعی  است  که  در  حوزه ی علم زمین شناسی بیان شده و در آن، قرآن از یک واقعیت علمی مهم پرده برداشته است؛ واقعیتی که 14 قرن از دید مسلمانان و سایر انسان ها پنهان  مانده  بود،  اما  خداوند  آن  را  صدها سال قبل،  به  بنده‌ی بزرگوارش محمد مصطفی در سرزمین خشک عربستان اعلام کرده بود.

برای شناختن بهتر این معجزه،  بهتر  است  قبل  از  هر  چیز  به  آیات 1 تا 3 سوره ی روم و ترجمه ی آن، نگاه مجددی بیندازیم:

خداوند در آیات 2 و 3 سوره مبارکه روم می‌فرماید:

« غُلِبَتِ الرُّومُ (2) فى أَدْنى الأرْضِ وَ هُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سیَغْلِبُونَ (3) »(475)

در اکثر ترجمه هایی که از آیات فوق وجود دارند، چنین می بینیم:

« رومیان شکست خوردند (2) در نزدیک‌ترین سرزمین و[لى] بعد از شکست‌شان در ظرف چند سالى به زودى پیروز خواهند گردید (3) »(476)

همان گونه که ملاحظه فرمودید، در اکثر ترجمه هایی که از قرآن موجود است، عبارت أَدنى الأرض به صورت نزدیک‌ترین سرزمین ترجمه شده است. یعنی معنای فرعی و غیر رایج کلمه ی أَدنى در ترجمه ها به کار گرفته شده است.(477) این در حالی است که  اگر  معنای  دوم  و  فرعی کلمه ی أَدنى یا نزدیک‌ترین را به کار بریم، ممکن است با ابهاماتی مواجه شویم.

برای درک بهتر این موضوع، به تصویر زیر توجه فرمایید:

 


در تصویر فوق، ملاحظه می فرمایید که تمام مناطق موجود بر روی دایره ی قرمز بزرگ، فاصله ی یکسانی از مکه (دایره ی آبی کوچک) دارند. یکی از این مناطق که با فلش زرد رنگ نشان داده شده است، محل جنگ ایران و روم در سال 614 میلادی می باشد.

با توجه در تصویر فوق، نتیجه می شود که عبارت أَدنى الأرض که در آیات ابتدایی سوره ی روم آمده است، به احتمال زیاد به معنای نزدیکترین سرزمین نیست؛ زیرا سرزمین های بسیاری از جمله جنوب عراق، شمال مصر و... نیز روی دایره ی قرمز بزرگ قرار  دارند  و  فاصله ی  آن ها  از  مکه  نیز  مساوی  فاصله ی  محل  جنگ  ایران  و  روم،  از  مکه  است.  بنابراین، نمی توان به محل جنگ ایران و روم، لفظ « نزدیک ترین سرزمین به مکه » را اطلاق کرد، چرا که نقاط فراوان دیگری هستند که فاصله شان از مکه، مساوی فاصله ی مکه با محل نبرد ایران و روم است.

علاوه بر این، سرزمین های دیگری مانند یمن نیز که محل مناقشات دیگری بین ایران و روم بودند، نسبت به اورشلیم و فلسطین (محل جنگ سال 614 میلادی) به مکه نزدیکترند. بنابراین عبارت نزدیکترین سرزمین بیشتر بر (یمن) انطباق دارد تا اورشلیم.

بنا بر دلایل فوق، به نظر نمی رسد که منظور از أَدنى الأرض، نزدیک‌ترین سرزمین باشد.

حال با این اوصاف، معنای أَدنى الأرض چه می تواند باشد؟

اصلی ترین و رایج ترین معنای کلمه ی أَدنى، عبارت «پست ترین» می باشد؛ همان گونه که کلماتی مانند دنیء نیز به معنای پست، و دنائت نیز به معنای پستی می باشند. نکته ی جالب این که این کلمات در زبان فارسی نیز به همین معانی استفاده می شوند.

بدین ترتیب می توان عبارت أَدنى الأرض را به صورت پست ترین سرزمین معنا کرد.

نکته ی مهم این که کلمه ی أدنی در فرهنگ لغات و مترجم های کامپیوتری و اینترنتی نیز عمدتاً به معنای کمترین، پست تر، و به خصوص پست ترین ترجمه می شود که این مسأله نیز نشان می دهد از نظر این فرهنگ لغات نیز معنای اصلی کلمه ی أدنی، عبارت پست ترین می باشد.

اما  جالب تر  این  که  هنگامی  که  در  مترجم های  آنلاین  و  اینترنتی عربی–انگلیسی عبارت أَدنى الأرض را وارد می کنیم، ترجمه ی آن به صورت Lower Land یا Lowest Land ظاهر می شود که معنای آن در فارسی، سرزمین پست تر  یا  پست ترین سرزمین  می باشد.  بنابراین  این مترجم ها نیز درباره ی کلمه ی أدنی، معنای پست تر یا پست ترین را صحیح می دانند.(478) (لازم به ذکر است که کلمه ی أدنی یک اسم تفضیل(479) در زبان عربی است  که  بنا  به  موقعیت  آن  در  جمله،  می تواند  به  صورت پست تر یا پست ترین معنا شود. در مورد آیه ی 3 سوره ی روم، به دلیل نقش أدنی در جمله، معنای درست آن پست ترین می باشد.)

برای درک بهتر مطالب گفته شده، به تصاویر زیر توجه فرمایید:

 

 

بدین ترتیب همانگونه که ملاحظه فرمودید، از نظر مترجم های معتبری همچون « Google Translate » نیز أدنی الأرض به معنای پست ترین سرزمین می باشد.

اما آیا پست ترین سرزمین، در آیه ی 3 سوره ی روم، معنای خاصی دارد؟

قبل از اختراع ماهواره ها و استفاده از آن ها در علوم زمین شناسی و جغرافیا، اندازه گیری ارتفاع نقاط مختلف سطح زمین و مقایسه ی آن ها با یکدیگر، کار بسیار سخت و غیردقیقی بود؛ اما با اختراع ماهواره ها و استفاده از آن ها در علوم زمین شناسی و جغرافیا، مقایسه ی ارتفاع مناطق مختلف کره ی زمین آسان شد. در طی این مطالعات، مشخص شد که پست ترین منطقه ی روی خشکی های زمین، بحرالمیت (Dead Sea) بوده  و سرزمین های اطراف بحرالمیت شامل کرانه های غربی و شرقی رود اردن، پست ترین سرزمین های کره ی زمین می باشند.(480)

برای درک بهتر این مطلب، به تصاویر زیر که از سایت های معتبر برداشته شده اند، توجه فرمایید:(481)

 

بدین ترتیب  همانگونه  که  ملاحظه  فرمودید، بحر المیت (Dead Sea) پست ترین نقطه ی روی زمین است.

حال اگر به نقشه های جغرافیایی دقت نماییم، متوجه خواهیم شد که یکی از نزدیک ترین   شهرهای  بزرگ  تاریخی  به  بحرالمیت،  شهر  اورشلیم   یا بیت المقدس  (Jerusalem)   است.   به   نحوی   که  حداقل  فاصله ی بیت المقدس   از   بحرالمیت،  40/17  کیلومتر   و   حداکثر   فاصله ی بیت المقدس از بحرالمیت، 47/21 کیلومتر می باشد. 

در تصاویر زیر، موقعیت شهر بیت المقدس را نسبت به بحرالمیت مشاهده می فرمایید:

 

همان گونه  که  ملاحظه  فرمودید،  بحرالمیت (Dead Sea)  پست ترین نقطه ی خشکی های زمین بوده و بدین ترتیب، اورشلیم یا بیت المقدس  (Jerusalem) نیز در پست ترین سرزمین جهان قرار داد که همانا سرزمین کرانه ی غربی رود اردن است.

با این اوصاف درمی یابیم که مقصود خداوند از عبارت أَدنى الأرض در آیات ابتدایی سوره ی روم، پست ترین سرزمین بوده است، نه نزدیکترین سرزمین، که این مطلب با معنای اصلی أَدنى که پست ترین است، مطابقت دارد، به طوری که در آن آیات، سرزمین کرانه ی غربی رود اردن را که اورشلیم (محل شکست روم از ایران در سال 614 میلادی) در آن واقع شده، پست ترین سرزمین دانسته شده است. در واقع این یکی از معجزات قرآن کریم را در حوزه ی علم زمین شناسی و جغرافیا را نشان می‌دهد. (482)

این معجزه ی علمی بی نظیر، در زمانی از سوی قرآن اعلام شد که اندازه گیری اختلاف سطح خشکی ها از دریا، و مقایسه ی سطوح نقاط مختلف کره ی زمین ممکن  نبود.  تنها  با  اختراع  ماهواره ها  و  امکانات  پیشرفته،  بشر  توانست   به  پست ترین سرزمین (پست ترین نقطه ی خشکی)  در  جهان پی ببرد که این امر، بعد از 1400 سال از نزول قرآن امکان پذیر شد.

نکته ی مهمی که  وجود  دارد،  این  است  که  خداوند  متعال  در  آیه ی  اول سوره ی روم، حروف مقطعه را به کار برده است و این مسأله نیز می تواند ما را به وجود معجزات آشکار در آیات ابتدایی سوره ی روم، راهنمایی کند؛ زیرا در قرآن کریم، در اکثر مواردی که از حروف مقطعه استفاده شده، بلافاصله بعد از آن آیاتی  درباره ی  عظمت  قرآن  بیان  شده  است.  حال این  مسأله  که  در سوره ی روم بلافاصله بعد از حروف مقطعه، قضیه ی شکست روم از ایران مطرح شده است، نشان می دهد که در پس ظاهر آیات مربوط به شکست ایران از روم، معجزات بزرگی نهفته است که عظمت قرآن را نشان می دهد. بدین ترتیب می توان گفت که خداوند متعال نیز ما را به معجزات موجود در آیات ابتدایی سوره ی روم، آگاه کرده است، اما ما انسان ها به دلیل نقایص علمی و عدم وجود امکانات، تا قرن اخیر از فهم بخشی از این معجزات عاجز بودیم.

اما در این میان، دشمنان اسلام نیز بیکار ننشسته اند و تلاش نومیدانه‌ای را در رد این معجزات  آشکار  الهی  انجام  داده اند. این معجزات الهی به قدری  دقیق و بی شبهه بیان شده اند که حسد و خشم دشمنان اسلام را برانگیخته است و آنان در صدد برآمده اند تا به نحوی در این معجزات شبهه وارد کنند، حتی با استفاده از خود همین معجزه!:

برای مثال، در چند سایت اوانجلیکال (صهیونیست مسیحی) بیان شده است که از آن جا که پست ترین نقطه ی زمین در جهان در کنار بحرالمیت قرار دارد و شکست روم از ایران نیز در اورشلیم اتفاق افتاده است، مطلب ذکر شده در قرآن صحیح نیست و قرآن درباره ی پست ترین نقطه ی زمین اشتباه کرده است؛ چرا که اورشلیم (بیت المقدس) که محل شکست ایران از روم بوده است، از پست ترین نقطه ی جهان، کمی فاصله دارد و از آن کمی بلندتر است. بنابراین قرآن اشتباه کرده و به همین دلیل کتاب آسمانی نیست.

در رد چنین ادعاهای  سطحی و ساده‌ی این سایت و سایت های مشابه، باید گفت که بنا بر چند دلیل محکم، سخنان آن ها کاملاً غلط است:

A)      خداوند متعال در قرآن، از پست ترین سرزمین جهان سخن گفته است، نه از پست ترین نقطه ی جهان. بدین صورت که عبارت دقیق أَدنى الأرض یا پست ترین سرزمین، در آیات ابتدایی سوره ی روم  به  کار  برده شده  است  و نه عبارت پست ترین شهر و یا عبارت پست ترین نقطه.

از نظر جغرافیایی نیز سرزمین کرانه ی غربی رود اردن (که اورشلیم و قسمت شمالی و غربی بحرالمیت و سرزمین های اطرافشان نیز بخشی از آن هستند)،  پست ترین  سرزمین  جهان می باشد، که این مطلب با آیه ی قرآن در رابطه با محل شکست روم مطابقت دارد؛ چرا که قرآن نیز سرزمینی که شکست روم در آن روی داده است (کرانه ی غربی رود اردن) را پست ترین سرزمین دانسته است، نه شهر اورشلیم و این مطلب با واقعیات علم زمین شناسی مطابقت دارد.


B)      این افراد، به این مسأله  توجه  نکرده اند  که  محل  نبرد  دو  لشکر،  هیچ گاه  نمی تواند پست ترین نقطه ی زمین باشد؛ زیرا پست ترین نقطه ی کره ی زمین، یک منطقه ی کوچک در ابعاد کمتر از یک متر است که یک نفر به سختی می تواند در آن بایستد!

بنابراین هیچگاه نمی توان محل نبرد دو لشکر را در پست ترین نقطه ی زمین دانست، چرا که پست ترین نقطه ی زمین مساحت کمی دارد. اما سخن قرآن که سرزمین محل جنگ ایران و روم را پست ترین سرزمین دانسته است، کاملاً درست می باشد؛ چرا که یک سرزمین پست به راحتی می تواند دو لشگر را در خود جای دهد:

 

بدین ترتیب می توان دریافت که سخن خداوند بزرگ در قرآن، علاوه بر انطباق با علم، با منطق نیز کاملاً سازگار است.


  علاوه بر دلایل محکمی که در بالا به آن ها اشاره شد، سوالات مهمی مطرح می گردد که ادعاهای دشمنان اسلام را رد می کند:

چگونه ممکن  است  قرآن  در  آیه ای  که  مربوط  به  جنگ  است، مسأله ی سرزمین محل جنگ را بیان نماید و اینچنین دقیق و جسورانه، درباره ی پستی و بلندی محل جنگ سخن بگوید؟ چگونه ممکن است پیامبر (ص) خود را به دردسر انداخته و در هنگام صحبت از جنگ، درباره ی پستی و بلندی زمین  سخن گفته باشد؟ حال آن که اگر واقعاً خود پیامبر (ص) قرآن را ساخته باشد، برای خود دردسر نمی تراشد و درباره ی مسایل خطیری چون پستی و بلندی زمین سخن نمی گوید.

سرانجام باید این سوال را پرسید که چگونه ممکن است که قرآن در یکی از آیات خود، سخن از پست ترین سرزمین زده باشد و به صورت تصادفی از نظر جغرافیایی نیز همان سرزمین از همه‌ی نقاط دنیا پست تر باشد؟ در این جا حتی اگر بحث نقطه و سرزمین را که در بالا بیان کردیم، کنار بگذاریم، باز هم جای شگفتی خواهد بود که در یکی از نزدیک ترین شهر ها به بحرالمیت (پست ترین نقطه‌ی زمین)، شکست روم از ایران اتفاق افتاده است و قرآن نیز به بسیار پست بودن محل شکست روم، اشاره کرده است

همان گونه که ملاحظه فرمودید آیات ابتدایی سوره ی روم، حاوی دقیق ترین و شگفت انگیزترین معجزات خداوند در رابطه با علوم مختلف، به خصوص علوم تجربی است و این معجزه و سایر معجزات بزرگ خداوند که در حوزه ی علوم طبیعی هستند، جواب دندان شکنی به افرادی است که ادیان الهی را مکاتبی صرفاً تئوریک و داستانی معرفی می نمایند.

در پایان باید این نکته را خاطر نشان شویم که معجزات علمی قرآن، محدود به مثال بالا نیستند، بلکه معجزات علمی بی شماری در بین آیات قرآن مجید و حتی احادیث معصومین (ع) وجود دارند که با به خوبی آشکار شده‌اند.

نکته ی دیگر خارج از این مقاله: با توجه به اینکه قرآن معانی عمیقی دارد و هر آیه ی آن دارای لایه‌های مختلف معنایی است که به مرور زمان و با پیشرفت علوم مشخص می شود، اگر معنای نزدیک‌ترین سرزمین را نیز در نظر داشته باشیم و به نقشه‌ی صفحات زمین‌ساختی (تکتونیکی) پوسته ی زمین نگاه کنیم مشاهده می‌کنیم که سرزمین بحرالمیت و حوالی آن، تقریباً و حدودا در تقاطع سه صفحه ی اوراسیا، عربستان و آفریقا می‌باشد ، به این معنا که این منطقه به نوعی در نزدیک‌ترین سرزمین به مرزهای هر سه صفحه قرار گرفته است زیرا مرز هر سه صفحه، در این سرزمین به هم می‌رسند!

📜با عضویت در خبرنامه‌ی شکوه آفرینش از آخرین اخبار و مطالب ما آگاه شوید 📺