بسم الله الرحمن الرحیم
گردی و حرکت زمین در قرآن
یک معجزه علمی دیگر
انسان‌ها در همیشه‌ی تاریخ در مورد شکل زمین تفکر می‌کردند و ادعاهای مختلفی در این رابطه داشتند که بسیاری از آن ادعاها اکنون برای ما خنده دار می نمایند، برای مثال، بسیاری از حتی فرهیختگان تصور می‌کردند که زمین مثل یک سینی یا طبل مسطح است.
برای اینکه درک بهتری از طرز تفکر مردمان گذشته داشته باشیم به اندیشه‌ی آناکسیماندر (611-546 پیش از میلاد) فیلسوف یونان باستان توجه داشته باشید:
او فکر می‌کرد که "زمین، به شکل استوانه‌ای (مسطح) است، که در مرکز جهان قرار گرفته است، جایی که «آزادانه آویزان می‌شود، نه به اجبار هیچ نیرویی، بلکه به دلیل فاصله‌ای برابر با همه چیز، در جایی که هست باقی می‌ماند». او می‌گوید که زمین در مرکز ثابت می‌ماند، زیرا دلیلی برای حرکت آن در یک جهت خاص وجود ندارد، ایده‌ای که به عنوان اصل «فقدان دلیل کافی» شناخته می‌شود." *
*John Freely, Book: "Aladdins Lamp How Greek Science Came to Europe Through the Islamic World"
افرادی مثل آناکسیماندر، جزء مردم بی سواد و عادی نبودند بلکه فیلسوفان عصر خود بودند که چنین نظراتی داشتند که اکنون می‌دانیم پوچ است. هر چند فیلسوفانی دیگر نیز بودند که اعتقاد داشتند زمین به شکل کره است اما آن‌ها نیز در تصوراتشان دچار اشتباهات بزرگی بودند برای مثال، گویا تالس به زمین کروی اعتقاد داشته است اما « تالس اعلام کرد که زمین بر روی آب قرار دارد... تالس بر این باور بود که چون آب موجودی جاوید است، زمین روی آب شناور است».** هم چنین «نظریه تالس در مورد علت زمین لرزه‌ها با فرضیه او مبنی بر شناور بودن زمین بر روی آب مطابقت دارد. به نظر می رسد که او تشبیه شناور روی آب خود را در مورد پدیده های طبیعی زلزله اعمال کرده است... و در مواقعی که گفته می شود زمین می لرزد به دلیل ناهمواری اقیانوس های در حال نوسان است. » **
** https://iep.utm.edu/thales/
.
همچنین، فیلسوفانی که به زمین کروی باور داشتند، باز هم اعتقاد نداشتند که زمین در حال حرکت است بلکه به خاطر نبود امکانات مناسب، آن‌ها به طور منطقی و براساس برخی از مشاهدات عقل سلیم، فکر می‌کردند که این جهان است که به دور زمین می چرخد نه برعکس.
از زمان ارسطو و بطلمیوس ستاره‌شناسان آموزش می‌دادند که زمین، بی حرکت در نقطه‌ی مرکزی آسمان‌ها نشسته است و ماه، خورشید و سایر ستارگان و سیارات به دور زمین می‌چرخند.
این دیدگاهِ زمین-مرکزی در طول 18 قرن، پایه و اساس کیهان‌شناسی بود، بنابراین خصوصا حرکت زمین در عصر گذشته اصلا امری پذیرفتنی نبود.
در زیر چند تصویر از این اعتقادات اشتباه گذشتگان را با هم ببینیم:
از طرف دیگر، بسیاری دیگر از مردم و اندیشمندان نیز علت پدیده‌ها را به خدایان مختلف نسبت می‌دادند، برای مثال «آن‌ها زلزله ها را ناشی از یک خدای ماوراء طبیعی خشمگین به نام پوزیدون می‌دانستند که زمین را از طریق گام های سریع خود می لرزاند».(2)
این نشان می‌دهد که درک عمومی انسان‌های دوران باستان از حقایقی که امروزه ما از آن‌ها مطلع هستیم، چگونه بوده است. فقط در دوران نوین و با پیشرفت علوم و ابزارها بود که گردی زمین توانست به اثبات برسد و پس از توسعه فناوری، زمانی که انسان پا به فضا گذاشت، با چشم خود نیز دید که زمین گرد است.
اما نکته‌ی باورنکردنی این است که قرآن قرن‌ها پیش به طور معجزه‌آسایی به این حقیقت اشاره کرده است که در ادامه به آن خواهیم دید:
مطالب و توضیحات جالبی که در ادامه می‌آید برداشتی است از ویدیوی شماره‌ی 1 (مواهب، قسمت 19) و همچنین دو ویدیوی دیگر (ویدیو2 و ویدیو3 تولید شده توسط باورباران) که حتما پیشنهاد می‌شود این ویدیوها را نیز علاوه بر توضیحات زیر مشاهده نمایید.
در این مقاله، آن مطالب را جمع بندی می کنیم، و البته توجه داشته باشید توضیح مربوط به مدارهای جغرافیایی زمین (در پایان این مقاله) به هیچ وجه در این ویدیوها نیامده است و شاید بتوان گفت این برای اولین بار است و توسط «وبگاه شکوه آفرینش» به خوانندگان عزیز تقدیم می‌شود،
بنابراین وبگاه شکوه آفرینش به شما خوبان توصیه می‌کند به ادامه‌ی مطلب توجه فرمایید.
ویدیوی شماره (1)
معجزات علمی قرآن (مواهب)، قسمت 19
و معانی یکور و دحو
ویدیوی شماره (2)
حرکت زمین در قرآن ،
و معانی دحو، ذلولا، مهدا
تولید شده توسط موسسه باورباران
ویدیوی شماره (3)
گردی زمین در قرآن ،
و معانی یکور، دستار، شیب زمین و قطب‌ها
تولید شده توسط موسسه باورباران
🌌 خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ 🌌
🌏 یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَى النَّهَارِ
وَ یُکَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّیْلِ 🌏
آسمان‌ها و زمین را به حق و درستی آفرید.
شب را بر روز، و روز را بر شب درمی‌پیچاند
زمر 5
کلمه عربی « یُکَوِّرُ » که در آیه به صورت «درمی‌پیچاند» ترجمه شده، از ریشه‌ی کَوَّرَ است.
پیچاندن شب بر روز و برعکس، یک اصطلاح خاص است که در نگاه ابتدایی نمی‌تواند ارتباطی با آمد و شد شب و روز داشته باشد، و بنابراین به نظر می‌رسد قرآن منظور خاصی از آن داشته، به خصوص اینکه فقط 2 بار از این فعل در قرآن استفاده شده و هر دو بار هم در همین آیه است.
.
در عربی این کلمه عموماً برای کاری استفاده می شود که همان پیچیدن عمامه به دور سر است، در واقع مثل « پیچیدن چیزی به دور یک چیز گرد دیگر» 🏐
و این در لغت‌نامه‌ی «مفردات» راغب اصفهانی (قرن چهارم) هم آمده است به این صورت که: «یکور» به معنای پیچیدن است، پیچیدنی شبیه عمامه (دستار) بر سر. فیومی نیز در کتاب مصباح به همین معنی اشاره کرده است.
.
درنتیجه، این فعل که برای پیچیدن عمامه به دور یک چیز گرد مثل سر استفاده می‌شود، در این آیه برای بیان پوشانیدن شب در روز و روز در شب به کار رفته است.
.
حال همان طور که در ویدیو3 (دقیقه‌ی 3 تا 8) به خوبی دیدیم، در مدل زمین تخت هنگامی که خورشید طلوع می‌کند کل زمین روشن می‌شود و پس از غروب هم کل زمین تاریک. اما در مقابل جالب است که مدل « دستار » قرآنی دقیقا با زمین کروی مطابقت دارد.
🌏 درنتیجه، بیان این آیه به این صورت، فقط و فقط زمانی می‌تواند عملی باشد که زمین دارای یک ساختار کروی باشد.
.
همچنین در ویدیو3 دو شباهت عجیب و جالب دیگر بین فعل « یُکَوِّرُ » یا « پیچیدن دستار » با چرخش شب و روز را دیدیم (دقیقه‌ی 8 تا آخر) به این صورت که:
1) از این آیه حتی زاویه‌ی محور زمین را هم می‌توانیم اسنباط کنیم که این بسیار شگفت‌انگیز است! 🌏
2) به طور حیرت‌آوری وضعیت یکسان شب و روز در 6 ماهه‌ی اول و دوم سال، در قطب‌های شمال و جنوب را نیز می‌توانیم از این آیه به خوبی برداشت نماییم. 🌐
.
.
🌏آیه‌ی دیگری که به کروی بودن ساختار زمین اشاره می‌کند، چنین است:
وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذٰلِکَ دَحَاهَا
و پس از آن، زمین را با «غلتانیدن» گسترانید
نازعات:30
در این آیه، واژه‌ای که به صورت «گستردن» ترجمه شده است: «دحا» است.
کلمه دحا که از ریشه دحو آمده به معنی گسترش دادن است.
هرچند کلمه دحو به معنی گسترش دادن یا تنظیم کردن است اما از نظر معنایی یک گسترش مسطح نیست. این کلمه برای توصیف کارهایی به کار می‌رود که در رابطه با تنظیم و میزان کردن چیزهای کروی باشد.
.
.
⚽برای مثال کلمه دحو برای توصیف پرتاب توپ به وسیله کودکان استفاده می‌شود که توپ را به حفره‌ای داخل زمین قل می دهند. یا بازی‌هایی که سنگ یا گردو را داخل حفره‌های داخل زمین می‌اندازند که امروزه می‌توان از گلف نام برد. 🏑
همچنین کلمه دیگری که مشتق از همین ریشه است برای ساختن لانه توسط شترمرغ به کار می‌رود. شترمرغ در جایی که می‌خواهد تخم گذاری کند سنگ‌ها را از محل، تمیز و جابجا می‌کند.
همان‌طور که در ویدیو 2 (دقیقه 7 به بعد) نیز گفته شده است، در «صحاح و قاموس» برای معنی دحو آمده: غلتانیدن مانند غلتیدن سنگ از کوه، و در «مفردات راغب» آمده: جایگاه تخم شترمرغ + جابه‌جا کردن
امروزه ما می‌دانیم که شکل زمین مانند شکل یک توپ گرد و کروی است. بنابراین، باید اذعان کرد که از کلمه دحا در این آیه، هوشمندانه استفاده شده است.
.
.
.
....🌍🌎🌏حرکت زمین🌏🌎🌍
گفتیم که دحو چند معنی داشت:
1. غلتانیدن مانند غلتیدن سنگ از کوه (صحاح و قاموس)
2. گسترش دادن (طبرسی)
3. جایگاه تخم شترمرغ (مفردات راغب)
4. جابه‌جا کردن (مفردات راغب)
هر غلتیدنی باعث دو حرکت می‌شود: دَوران جسم حول محور خودش + حرکتی انتقال از جایی به جایی دیگر (مثلا از بالای کوه به پایین)
.
اگر توجه کنیم، این زیباترین تشبیه به حرکت دورانی (وضعی) و انتقالی زمین در فضا است.
بنابراین «دحاها» می‌تواند در جای خود اشاره‌ای به چند موضوع داشته باشد:
🌍1) گرد بودن زمین،
🌎2) حرکت دورانی (وضعی) زمین، و
🌏3) حرکت انتقالی زمین.
و نیز از نظر زمین شناسی می‌تواند اشاره‌ای به مراحل اولیه‌ی شکل‌گیری زمین باشد که زمین در حالت مذاب خود به چرخش حول خود ادامه داد و شکل کروی خود را بدست آورد.
.
نکته‌ی جالب اینجاست که در قرآن برای بیان مفهوم «گسترش دادن» در موارد مختلف، از فعل «وسع» استفاده شده است، اما فقط یک بار در قرآن از فعل «دحا» استفاده شده و آن هم در همین آیه‌ی مربوط به زمین است که نمایانگر یک مفهوم خاص است.
.
.
*و اما باز هم هست: آیه‌ی دیگری که در خود، به «حرکت زمین» اشاره دارد آیه 15 ملک است (ویدیو 2، دقیقه‌ی 12):
هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا
اوست کسى که زمین را براى شما «مرکبی راهوار و رام» گردانید،
تا بتوانید بر شانه‌های آن راه بپیمائید.
🌏 ذلول به معنی «حیوان رام، حیوانی که بعد از سرکشی، رام شده و سواری گرفتن از آن دیگر سخت نیست» (مفردات راغب) می‌باشد.
خصوصیت یک مَرکب چیست؟ حرکت آن است. این آیه به صراحت به ما می‌گوید که زمین، مانند یک مرکب، درحال حرکت است.
همچنین در گذشته تصور یک مرکب که بتوان روی آن راه رفت دشوارتر بود اما با ورود قطارها، هواپیماها و فضاپیماها این تصور به راحتی امکان‌پذیر است بنابراین، معنی آیه چنین می‌شود که زمین مانند یک هواپیمای درون آسمان، در حال حرکت است که ما نیز در داخل آن می‌توانیم آزادانه حرکت و جنبش کنیم.
.
علاوه بر این، همان طور که گفتیم، ذلول به معنی «حیوانی است که بعد از سرکشی، رام شده»؛ این معنی نیز بسیار مناسب است و تطابق زیادی با علم روز دارد. ما اکنون می‌دانیم که زمین در «ابتدای پیدایش‌اش»، یک سیاره مذاب با شرایط بسیار سرکش و وحشی بوده است به‌طوری که هیچ کدام از ملزومات زندگی حتی برای باکتری‌ها در آن مهیا نبوده است، از آب و دما گرفته تا جو و سپرهای مغناطیسی محافظ آن، یعنی زمین، جهنمی غیر مهمان نواز بوده است!
اما به مرور سالیان دراز و حتی توسط زندگی دیگر جانداران و حیوانات، کم کم زمین -خصوصا برای بقای انسان و خصوصا برای فناوری انسان- آماده‌‌تر شد و تبدیل به این جواهر آبی زیبای کنونی شد؛ یعنی در اصطلاح رام و هموار شد. در واقع ما مدیون جو پر اکسیژن کنونی، وجود آب مایع فراوان و چرخه‌ی آب، مدار فضایی زمین در ناحیه قابل سکونت خورشید، شیب زمین، یک قمر تثبیت کننده، قاره‌های وسیع، جو شفاف ایمنی بخش، سپر مغناطیسی زمین، لایه‌ی اوزن و... هستیم، چیزهایی که به طور شگفت‌انگیزی برای بقا و فناوری ما مناسب هستند.
.
.
آیه‌ی دیگر:
الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا
طه 53
همان کسى که زمین را برایتان گهواره‌اى ساخت
ویژگی اصلی گهواره چیست؟ حرکت دورانی حول یک محور.
قرآن برای گردش زمین به دور محور خودش و به دور خورشید یک مثال خوب برای بشر بیان کرده: گهواره.
✔✔✔علاوه بر این، نکته‌ی دیگری نیز می‌تواند در اینجا وجود داشته باشد که در این ویدیوها نیامده و آن اینکه مثال گهواره شباهت بسیاری به حرکت ظاهری خورشید در طول سال، در بین دو مدار جغرافیایی زمین -مدار خرچنگ (رأس‌السرطان) و مدار بزغاله (رأس‌الجَدْی)- دارد.
.
به تصاویر زیر توجه نمایید:
.
به دلیل اینکه شیب محوری زمین در حدود 23.4 درجه است، مناطقی از زمین که به طور مستقیم عمود بر خورشید قرار می‌گیرند در طول یک سال در بین دو مدار جغرافیایی خرچنگ و بزغاله جابجا می‌شوند.
.
مدار خرچنگ به کشور ما نزدیک است اما درون آن نیست بنابراین خورشید هیچ‌گاه به طور عمود بر ایران قرار نمی گیرد.
.
شیب محوری زمین در حدود 23.4 درجه است
.
.
.
در طول یک سال، مناطقی از زمین که به طور مستقیم عمود بر خورشید قرار می‌گیرند تغییر می‌کنند و همین امر موجب پیدایش فصل‌ها می‌شود.
.
در اول تیرماه خورشید دقیقا عمود بر مدار خرچنگ می‌باشد و بنابراین آن روز، بلندترین روز سال در نیمکره شمالی است که به آن انقلاب تابستانی نیز می‌گویند. (دو تصویر زیر)
.
.
سپس مسیر ظاهری خورشید به سمت استوا تمایل پیدا می‌کند. وقتی به استوا رسید نقطه‌ی اعتدال پاییزی (1 مهر ماه) برای نیمکره شمالی است. (تصویر زیر،کره‌ی پایین سمت چپ)
و سپس استوا را رد کرده و در اول دی ماه (شب یلدا) به دورترین نقطه از نیمکره شمالی می‌رسد که این روز، کوتاه ترین روز سال در نیمکره شمالی است و به آن انقلاب زمستانی می‌گویند. (تصویر زیر)
.
سپس مسیر ظاهری خورشید، معکوس می‌شود و دوباره در لحظه تحویل سال، خورشید به اعتدال بهاری می‌رسد و به طور مستقیم به خط استوا می‌تابد.
ویژگی جذاب این دو اعتدال بهاری و پاییزی این است که در کل کره زمین، 12 ساعت روز و 12 ساعت شب برقرار می شود.
.
حال یک بار دیگر به این قضیه دقت کنید: دانستیم نور عمودی خورشید در طول یک سال بین دو مدار جابجا می‌شود، و اما حرکت آن چگونه است؟
دقیقا مانند گهواره! به صورت رفت و برگشتی.
و همین حرکت گهواره‌ای که ناشی از شیب محوری زمین است، در زیست‌پذیری زمین بسیار اهمیت دارد و موجب پیدایش فصل‌ها، انواع جریان‌های هوایی و بسیاری از عوامل زمین‌شناسی می‌شود، که اهمیت آن کاملا در علم امروز شناخته شده است.
بنابراین مشاهده کردیم که در قرآن، به زیبایی توسط واژه‌ی مهد (گهواره) به این موضوع علمی اشاره شده است، و این مطلب در کنار تمامی مطالب بیان شده، بسیار جالب، زیبا و حیرت‌انگیز می‌باشد.
در اینجا دوباره به ما نشان داده می‌شود که آیات کتاب آسمانی، معانی چندلایه‌ای درون خود دارند که در هر زمان، بخشی از معانی آن قابل برداشت و استفاده است و با پیشرفت علم، لایه‌های بیشتر و پرده‌های افزون‌تری از مفاهیم آن‌ها کنار زده می‌شوند.
.
نتیجه: در پایان باید گفت که از دیدگاه قرآن، نظریه‌های قدیمی زمین-مرکزی، زمین تخت و زمین ساکن کاملا مردود هستند، و زمین در قرآن آشکارا دارای حرکتی پویا می‌باشد، و نیز شکلی گرد و کروی دارد.
همه‌ی این‌ها به مانند گنجینه‌ای پنهان از فهم عموم در طول قرن‌ها نگه داشته شدند و فقط پیشرفت علمی و افزایش درک عمومی، موجب آشکار شدن و کشف و بیان آن‌ها شد.
.
.
.
ضمیمه
همچنین آیه جالب دیگری وجود دارد، که می‌گوید
وَجَعَلْنَا فِیهَا فِجَاجًا سُبُلًا لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ
31 سوره انبیاء
...در زمین راه‌هایی وسیع قرار دادیم،تا هدایت شوند...
بسیار جالب می‌شود اگر یکی از معانی این «راه‌ها» را همان مدارهای جغرافیایی زمین درنظر بگیریم که اتفاقاً برای موقعیت یابی، راهیابی و هدایت در مسیرها استفاده می‌شوند، به طوری که سامانه‌ی جهانی GPS متکی به همین نقاط مرتبط با مدارهای زمین است.
.
.
این مطلب به طور اختصاصی توسط «شکوه آفرینش» تهیه شده است
اگر این مقاله برای شما جالب بود،
😊آن را با دوستان شاداب خود نیز به اشتراک بگذارید😊
🌺🍃🏵🍃🌺
📜با عضویت در خبرنامه‌ی شکوه آفرینش از آخرین اخبار و مطالب ما آگاه شوید 📺
مستندهای مواهب(اعجاز قرآن)-قسمت های 6-10 |
مستند جالب و دیدنی «معمای حل نشدنی داروین» |
.
